Từ hôm qua 13/03, trên vài trang tin nước ngoài bắt đầu rộ lên thông tin cho biết hơn 200 nhà khoa học đến từ 40 quốc gia đã ký vào một biên bản tuyên bố, mô tả sự nguy hiểm tới sức khỏe con người do những chiếc tai nghe không dây gây ra. Những bài viết này thậm chí còn viết chữ Airpods lên title để câu view.
Mình khẳng định đây là tin vịt.
Thông thường mình cũng không thích viết về tin vịt cho lắm, nhưng trước tình hình Facebook nhiều fake news tràn lan quá, mình phải viết vài dòng giải thích trước, kẻo vài ngày nữa anh em lại thấy những bài viết theo kiểu “hãy chia sẻ nội dung này vì sự an toàn của bạn và người thân” (?), rồi lại mất công tìm hiểu thông tin, hay tệ hơn là chia sẻ về Facebook cá nhân mà không cần tìm hiểu.
Thực tế thì văn bản mà hơn 200 nhà khoa học đã ký có tồn tại, nhưng từ năm 2015, anh em có thể đọc chi tiết văn bản này tại đây. Văn bản này được gửi tới các chính phủ, kêu gọi các nhà lãnh đạo không nên thờ ơ với mối đe dọa từ những thiết bị điện tử, cụ thể hơn là sóng điện từ không ion hóa từ điện thoại di động và các thiết bị không dây sử dụng Bluetooth.
Đến ngày 07/03 vừa rồi, Jerry Phillips, một giáo sư ngành hóa sinh tại đại học Colorado, Mỹ, và cũng là một trong số hơn 200 người đã ký văn bản nói trên đã đăng lên Medium một bài viết, qua đó bày tỏ mối lo ngại về nguy cơ gây ung thư mà sóng điện từ của những chiếc tai nghe không dây gây ra cho con người. Trong bài viết này có đoạn: “Điều tôi quan ngại với Airpods là sản phẩm này khiến những mô ở tai và đầu của người dùng sản phẩm này bị ảnh hưởng bởi bức xạ sóng điện từ ở cường độ cao.”
Vậy là, những trang tin nước ngoài bắt đầu rộ lên những dòng title theo kiểu: “Airpods có thể gây ung thư ở người”.
Đúng là theo một nghiên cứu mà các nhà khoa học Mỹ thực hiện trong vài thập kỷ trước, và vừa mới được công bố kết quả vào năm 2018, qua đó chứng minh bức xạ từ điện thoại di động có thể gây ung thư ở chuột. Mình đã có một bài viết về nghiên cứu này và liên hệ kết quả của nghiên cứu tới những bài viết nội dung như kiểu sóng 5G có thể gây ung thư ở người. Kết quả nghiên cứu và kết luận ở những dòng title của những bài viết như vậy hoàn toàn không hề liên quan tới nhau.
Trước khi cuộc nghiên cứu này có kết quả hoàn chỉnh, tuyệt đại đa số các nhà khoa học và nhà quản lý viễn thông trên thế giới đều mặc định cho rằng sóng điện từ phát ra từ điện thoại không thể gây ung thư, vì chúng là sóng điện từ có bức xạ không ion hóa. Lý do là dạng bức xạ này không có năng lượng đủ mạnh để phá vỡ kết cấu phân tử của tế bào, không gây hỏng DNA và từ đó cũng không có nguy cơ tạo ra những đột biến dẫn đến ung thư. Trong khi đó những dạng bức xạ ion hóa như trong máy chụp CT, X quang hay trong các nhà máy điện hạt nhân chắc chắn gây ung thư ở nồng độ cao, không chỉ riêng trên chuột và con người, mà còn trên tuyệt đại đa số những động vật có vú khác.
Sau cuộc nghiên cứu trên 7.000 chú chuột của NTP kể trên, cách nhìn đã thay đổi hoàn toàn. Theo Ronald Melnick, một nhà độc học làm việc cho NTP hồi những năm 2000, sau khi cuộc nghiên cứu này kết thúc, trong tương lai chắc chắn sẽ không có cuộc nghiên cứu nào về tác động của sóng điện thoại và sóng không dây đối với con người đem lại câu trả lời là “chúng an toàn 100%” cả. Giờ đây các nhà khoa học đang cố gắng liên hệ kết quả nghiên cứu về sóng điện thoại trên chuột và tác động của chúng đối với con người. Nghi vấn và lo ngại là một chuyện, nhưng kết luận sử dụng điện thoại và tai nghe không dây sẽ gây ung thư ở con người là thiếu bằng chứng trầm trọng.
Vậy thì Airpods liên quan gì trong câu chuyện này?
Airpods, hay những chiếc tai nghe không dây khác sử dụng công nghệ Bluetooth để truyền tín hiệu. Bluetooth và Wifi cũng là những dạng sóng có bức xạ không ion hóa, giống hệt như sóng điện thoại. Cho đến giờ, nguy cơ tác động đến sức khỏe của sóng Bluetooth vẫn chưa được nghiên cứu một cách chính xác.
Có một điều nên ghi nhớ, bức xạ của Bluetooth yếu hơn bức xạ của sóng điện thoại rất nhiều. Chiếc smartphone của anh em phải tương tác với những cột sóng ở cách xa hàng trăm mét, thậm chí cả cây số, thì Bluetooth chỉ có tầm hoạt động giới hạn hơn chục mét, đối với những thiết bị được xếp vào dạng Bluetooth Class 2. Tầm hoạt động ngắn đồng nghĩa với việc sóng Bluetooth có cường độ thấp hơn sóng di động rất nhiều. Theo giáo sư ngành dịch tễ Leeka Kheifets chia sẻ với Consumer Reports, cường độ sóng yếu hơn, nghĩa là Bluetooth có ít tác động tiêu cực đối với sức khỏe con người hơn.
Nhưng bù lại, có những người đeo chiếc tai nghe true wireless của họ càng giờ liền mỗi ngày. Cái gì nhiều quá cũng chưa chắc đã tốt, vì đeo tai nghe lâu, ở mức âm lượng cao sẽ khiến đôi tai của anh em bị ảnh hưởng, điều đó là chắc chắn 100%. Nhưng ở thời điểm hiện tại, hãy cứ yên tâm với chiếc tai nghe true wireless mà anh em vẫn đang tin tưởng.
